Maatregelen damhert

Is schadebestrijding toegestaan?

Nee, het is in Fryslân niet toegestaan om damherten te verontrusten en te doden in het kader van schadebestrijding en populatiebeheer. Er is op dit moment geen vigerend faunabeheerplan voor damhert van toepassing. Het beheer van damherten in de omgeving van Oranjewoud-Katlijk mag vooralsnog geen doorgang vinden; de rechtbank heeft de door de provincie afgegeven vergunning geschorst. 

Damhertpopulatie in de omgeving van Oranjewoud/Katlijk

Op 18 november 2024 heeft Provincie Fryslân in het belang van de openbare veiligheid, en dan met name de verkeersveiligheid, een omgevingsvergunning verleend ten behoeve van het beheer van de damhertpopulatie in het gebied Oranjewoud/Katlijk en een bufferzone daaromheen. Per 1 augustus 2024 werd de populatie damherten geschat op circa 1.000 dieren. Beheer heeft tot doel het aantal damherten te reduceren tot circa 80 à 90 dieren. De ingestelde bufferzone moet voorkomen dat de populatie zich vanuit het kerngebied naar andere gebieden gaat verspreiden. Het terugbrengen van de populatie tot circa 80 à 90 dieren is een meerjarenplan. Met het verkleinen van de populatie damherten wordt het volgende beoogd: een kleiner risico op ernstige aanrijdingen, een verbetering van de gezondheid en vitaliteit van de damhertpopulatie en een beperking van overige schade en overlast door damherten. De omgevingsvergunning voorziet tevens in het voorkomen van het onnodig lijden van zieke of gebrekkige damherten binnen de gehele provincie Friesland. 

Bezwaar en voorlopige voorziening
Er zijn enkele bezwaren tegen de verleende omgevingsvergunning ingediend en op 5 februari 2025 is er een voorlopige voorziening bij de rechtbank behandeld. De rechtbank heeft de vergunning voor damhertenbeheer in Oranjewoud-Katlijk op 14 februari 2025 geschorst. Dit betekent dat er vooralsnog geen uitvoering aan de omgevingsvergunning gegeven mag worden. Eind maart is er nog een hoorzitting voor de adviescommissie over deze vergunning. 

Damhertpopulatie in het Lauwersmeergebied

De provincies Groningen en Fryslân hebben de FBE’s van Groningen en Fryslân opdracht verstrekt om een gezamenlijk faunabeheerplan voor damhert in het Lauwersmeergebied op te stellen. Dit faunabeheerplan is erop gericht toenemende schade aan het onderzoek en de onderzoeksfaciliteiten van de proefboerderij van Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw tegen te gaan en moet voorkomen dat zich hier grote aantallen damherten gaan vestigen, wat botst met de natuurdoelstellingen van het Natura 2000-gebied. Daarnaast dient het beoogde damhertbeheer te voorkomen dat landbouwschade en de kans op aanrijdingen in de toekomst sterk gaan toenemen. Het faunabeheerplan is op 14 december 2023 door FBE Groningen en op 21 december 2023 door FBE Fryslân vastgesteld. Vooralsnog hebben de Provincies Groningen en Fryslân nog geen goedkeuring voor het faunabeheerplan verleend en mag er in dit gebied geen schadebestrijding en/of afschot plaatsvinden.

(Vraat)schade aan gewassen, bomen en beplanting

Preventieve maatregelen

Ter voorkoming of vermindering van (vraat)schade aan gewassen, (fruit)bomen en beplanting kunnen grondgebruikers preventieve maatregelen treffen. In de Faunaschade Preventiekit voor hertachtigen van BIJ12 worden preventieve maatregelen genoemd die afzonderlijk of gezamenlijk ingezet kunnen worden om damherten te weren en verjagen en daarmee schade en overlast te voorkomen of te beperken.

Aanvraag tegemoetkoming

Als er ondanks preventieve maatregelen toch bedrijfsmatige schade van enige omvang door damherten optreedt, kunt u een tegemoetkoming in de schade aanvragen. Wilt u weten of een tegemoetkomingsaanvraag in uw geval loont en hoe u dit kunt regelen? Ga dan naar het stappenplan op de pagina Schadebestrijding.

* De originele documenten in onze bibliotheek (faunabeheerplannen, vrijstellingen, ontheffingen en omgevingsvergunningen) zijn te allen tijde leidend ten opzichte van de informatie op deze pagina en dienen voorafgaand aan het gebruik ervan geraadpleegd te worden.

Is afschot van damherten toegestaan?

Nee, het is in Fryslân niet toegestaan om damherten te verontrusten en te doden in het kader van schadebestrijding en populatiebeheer. Er is op dit moment geen vigerend faunabeheerplan voor damhert van toepassing. Het beheer van damherten in de omgeving van Oranjewoud-Katlijk mag vooralsnog geen doorgang vinden; de rechtbank heeft de door de provincie afgegeven vergunning geschorst.

Damhertpopulatie in de omgeving van Oranjewoud/Katlijk

Op 18 november 2024 heeft Provincie Fryslân in het belang van de openbare veiligheid, en dan met name de verkeersveiligheid, een omgevingsvergunning verleend ten behoeve van het beheer van de damhertpopulatie in het gebied Oranjewoud/Katlijk en een bufferzone daaromheen. Per 1 augustus 2024 werd de populatie damherten geschat op circa 1.000 dieren. Beheer heeft tot doel het aantal damherten te reduceren tot circa 80 à 90 dieren. De ingestelde bufferzone moet voorkomen dat de populatie zich vanuit het kerngebied naar andere gebieden gaat verspreiden. Het terugbrengen van de populatie tot circa 80 à 90 dieren is een meerjarenplan. Met het verkleinen van de populatie damherten wordt het volgende beoogd: een kleiner risico op ernstige aanrijdingen, een verbetering van de gezondheid en vitaliteit van de damhertpopulatie en een beperking van overige schade en overlast door damherten. De omgevingsvergunning voorziet tevens in het voorkomen van het onnodig lijden van zieke of gebrekkige damherten binnen de gehele provincie Friesland.

Bezwaar en voorlopige voorziening
Er zijn enkele bezwaren tegen de verleende omgevingsvergunning ingediend en op 5 februari 2025 is er een voorlopige voorziening bij de rechtbank behandeld. De rechtbank heeft de vergunning voor damhertenbeheer in Oranjewoud-Katlijk op 14 februari 2025 geschorst. Dit betekent dat er vooralsnog geen uitvoering aan de omgevingsvergunning gegeven mag worden. Eind maart is er nog een hoorzitting voor de adviescommissie over deze vergunning.

Damhertpopulatie in het Lauwersmeergebied

De provincies Groningen en Fryslân hebben de FBE’s van Groningen en Fryslân opdracht verstrekt om een gezamenlijk faunabeheerplan voor damhert in het Lauwersmeergebied op te stellen. Dit faunabeheerplan is erop gericht toenemende schade aan het onderzoek en de onderzoeksfaciliteiten van de proefboerderij van Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw tegen te gaan en moet voorkomen dat zich hier grote aantallen damherten gaan vestigen, wat botst met de natuurdoelstellingen van het Natura 2000-gebied. Daarnaast dient het beoogde damhertbeheer te voorkomen dat landbouwschade en de kans op aanrijdingen in de toekomst sterk gaan toenemen. Het faunabeheerplan is op 14 december 2023 door FBE Groningen en op 21 december 2023 door FBE Fryslân vastgesteld. Vooralsnog hebben de Provincies Groningen en Fryslân nog geen goedkeuring voor het faunabeheerplan verleend en mag er in dit gebied geen schadebestrijding en/of afschot plaatsvinden.

Valwildregeling

Sinds 2018 is in Friesland een valwildregeling van kracht. In de valwildregeling wordt de planmatige aanpak voor de afhandeling en registratie van valwild in de provincie Fryslân beschreven. Er is ook een valwildcoördinator aangesteld die de valwildregeling coördineert, monitort en evalueert.

* De originele documenten in onze bibliotheek (faunabeheerplannen, vrijstellingen, ontheffingen en omgevingsvergunningen) zijn te allen tijde leidend ten opzichte van de informatie op deze pagina en dienen voorafgaand aan het gebruik ervan geraadpleegd te worden.