Faunabeheer
Bescherming en beheer van de natuur
Ecosysteem
Faunabeheereenheden spelen een coördinerende rol bij de bescherming en het beheer van de van nature in Nederland voorkomende diersoorten en hun natuurlijke leefomgevingen (biotopen) en dragen daarmee bij aan een mooie gevarieerde natuur in Nederland. Dat zit zo. Niet alleen planten en dieren, maar ook micro-organismen als bacteriën en schimmels maken deel uit van een ecosysteem. Allemaal hebben ze een functie. Als er een goede balans is tussen de factoren die ervoor zorgen dat er veel verschillende soorten planten, dieren en micro-organismen binnen een ecosysteem leven, dan spreken we van een natuurlijk evenwicht.
Stabilisatie aantallen
In een ecosysteem is altijd wel sprake van enige schommeling in de aantallen. Er kunnen meer of minder exemplaren van een bepaalde soort geteld worden dan in het jaar daarvoor, maar volgens de theorie zullen de aantallen over meerdere jaren vanzelf stabiliseren. Als FBE zien wij dit anders. FBE’s maken in de praktijk mee dat populaties niet altijd vanzelf stabiliseren en dat er soms hulp van de mens nodig is om het evenwicht in een gebied te herstellen of de biotoop te verbeteren.
Natuurlijk evenwicht
Anders gezegd: met bepaalde soorten gaat het te goed of zeer slecht als we alles op zijn beloop laten. Er ontstaan dan problemen. Sterke soorten – of dit nu planten, dieren of micro-organismen zijn – passen zich eenvoudig aan aan veranderende omstandigheden. Deze populaties kunnen explosief groeien als ze de vrijheid krijgen. Binnen een ecosysteem zijn grote toenames echter niet wenselijk, omdat de toename van de ene soort tot een vermindering of zelfs tot het verdwijnen van een andere soort kan leiden. Ingrijpen door de mens is dan nodig om het natuurlijke evenwicht te herstellen.
Behoud en bescherming van de natuur
Diverse instanties en organisaties werken samen aan het behoud en de bescherming van de Nederlandse natuur. Een faunabeheereenheid draagt haar steentje bij door de omvang van in het wild levende dierpopulaties te monitoren, schade en overlast door diersoorten te beheersen en de uitvoering van het faunabeleid te coördineren.
Dilemma’s
Nederland is één van de dichtstbevolkte landen ter wereld, het heeft de meest intensieve landbouw ter wereld en een zeer dichte infrastructuur. In combinatie met klimaatverandering en de maatschappelijke wens voor veel mooie natuur in ons land ontstaan er regelmatig dilemma’s die om een zorgvuldige afweging vragen.
Belangenbehartiger in het wild levende diersoorten
Een faunabeheereenheid komt in beeld als er dilemma’s spelen waarbij de belangen van in het wild levende (beschermde) diersoorten in het geding zijn. Enkele dilemma’s waar een FBE zich onder andere mee bezighoudt zijn: vraatschade van gras en gewassen door ganzen in de agrarische sector, de risico’s van overstekend wild voor de (verkeers)veiligheid, overlast van damherten en dassen in (moes)tuinen bij particulieren.
Ongelijke verhoudingen
Tussen diersoorten kunnen ook ongelijke verhoudingen bestaan. Soms kunnen diersoorten niet samenleven in dezelfde biotoop. Dit is bijvoorbeeld het geval in weidevogelbeschermingsgebied. Om ervoor te zorgen dat het weidevogelbestand van bijvoorbeeld de grutto en de tureluur in weidevogelbeschermingsgebied niet verder afneemt, is het van belang dat het aantal predatoren (roofdieren, zoals een vos, steenmarter en verwilderde kat) in datzelfde gebied binnen de perken blijft. Dit geldt ook voor de aanwezigheid van zogeheten invasieve exoten. Invasieve exoten zijn diersoorten die van nature niet in Nederland voorkomen en vaak door mensen in een nieuw leefgebied geïntroduceerd zijn. Enkele voorbeelden zijn de wasbeerhond en de rosse stekelstaart. Exoten zijn niet wenselijk in de Nederlandse natuur, omdat ze een ware plaag kunnen gaan vormen en het ecosysteem in een gebied compleet kunnen verstoren, met alle gevolgen van dien voor diersoorten die wel van nature in Nederland voorkomen.
Inventarisatie en onderzoek
De genoemde en andere dilemma’s ten aanzien van in het wild levende dieren worden per provincie door de FBE geïnventariseerd en, indien nodig, onderzocht. Per situatie wordt bekeken welke diersoorten betrokken zijn, welke belangen in het geding zijn, welke mogelijke oplossingen er zijn en welke belangen, rekening houdend met het landelijke wettelijke kader en het provinciale beleid, het zwaarst wegen. Na overleg met het bestuur brengt de FBE een advies uit aan het bevoegd gezag, de provincie. Ter ondersteuning van dit advies worden (trend)telgegevens, informatie over diergedrag, gegevens uit het SRS en FRS, schadegegevens van BIJ12 en andere relevante rapportages en literatuur gebruikt.
Wij staan voor de uitvoering van het faunabeleid van de provincie Fryslân