Vogelgriep

Wat is vogelgriep

Vogelgriep (Aviaire influenza in het latijns) is een besmettelijke virusziekte die de luchtwegen, het spijsverteringsstelsel en/of het zenuwstelsel van verschillende vogelsoorten aantast.

Naast de vele gevallen van vogelgriep in de pluimveesector raken steeds meer wilde vogels met het virus besmet. In eerste instantie werd vogelgriep vooral geconstateerd bij watervogels, zoals ganzen, eenden en zwanen, daarna volgde vogelgriep bij ooievaars en bij zee- en kustvogels, zoals de meeuw en de stern, en weer later bij roofvogels, zoals de buizerd en de torenvalk. Ook vogels van hobbyhouders en andere zoogdieren kunnen besmet raken met vogelgriep.

Omdat vogelgriep een zoönose is, kan het virus tevens van dier op mens overgedragen worden. De kans dat mensen besmet raken met vogelgriep is echter klein. Mensen die met pluimvee werken lopen het meeste risico om besmet te raken.

Vogelgriep kent een laag-pathogene en een hoog-pathogene variant. Van de laag-pathogene variant worden vogels niet ziek, van de hoog-pathogene vorm wel. De hoog-pathogene variant kwam van oorsprong niet voor bij wilde vogels, maar dat is vandaag de dag helaas wel het geval.

Hoe wordt vogelgriep overgedragen?

De overdracht van vogelgriep kan op meerdere manieren plaatsvinden:

  • Vogelgriep kan van dier op dier en van dier op mens overgedragen worden door contact met besmet speeksel, neusafscheiding of uitwerpselen.
  • Het verplaatsen van pluimvee in het land en tussen landen is een belangrijke oorzaak voor de verspreiding van het virus.
  • Wilde vogels, waaronder watervogels, kunnen het virus dragen zonder zelf ziekteverschijnselen te vertonen. Als deze vogels gaan trekken, kunnen zij het virus eenvoudig door het land en buiten de landsgrenzen verspreiden.
  • Vogelgriep kan meer dan een jaar in water overleven en kan op die manier andere vogels besmetten.

Vogelgriep herkennen

Vogels met vogelgriep zijn te herkennen aan hun ongecontroleerde bewegingen, zoals knikken met de kop of het draaien van rondjes. Ook vogels die heel tam lijken en makkelijk benaderbaar zijn, kunnen mogelijk besmet zijn. Op plekken in de natuur waar meerdere dode of zieke vogels te vinden zijn, is het raadzaam om extra alert te zijn. Raak zieke of dode vogels in geen geval aan en houd uw hond aan de lijn.

Actuele gevallen van vogelgriep in Nederland

De Rijksoverheid publiceert informatie en actuele kaarten over uitbraken van vogelgriep in Nederland. Via deze kaarten kunt u opvragen of en zo ja, waar in Nederland vogelgriep heerst. Uitbraken van vogelgriep in Friesland worden door middel van nieuwsberichten kenbaar gemaakt op deze pagina.

Nieuwsberichten vogelgriep

Jacht en schadebestrijding weer mogelijk in Abbegea

26 januari 2023

Op 25 januari 2023 werd er een geval van vogelgriep vastgesteld in Abbegea (Abbega), gemeente Súdwest-Fryslân. Voor dit geval van vogelgriep waren sinds 25 januari 2023 beperkingen voor jacht en schadebestrijding van kracht. Meer informatie over dit geval van...

Beperkingen jacht en schadebestrijding i.v.m. vogelgriep Oudwoude

10 november 2022

Op 31 oktober 2022 is een geval van vogelgriep vastgesteld in Oudwoude. In verband hiermee is in een gebied met een straal van ca 10 km rondom het bedrijf de jacht op eenden gesloten en is afschot verboden, en is het verboden waar dit watervogels kan verstoren....

Beperkingen Vogelgriep Tjerkgaast opgeheven

18 oktober 2022

Het ministerie van LNV heeft bekend gemaakt dat de beperkingen in verband met de vogelgriep in Tjerkgaast per 7 okbober 2022 zijn opgeheven. De volledige informatie over deze aanpassing is te  vinden op (Art VI): Regeling tot wijziging en intrekking van regelingen...

Vogelgriep en faunabeheer

Bij een nieuwe uitbraak van vogelgriep in een bedrijfsmatige inrichting stelt de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit voor een bepaalde periode (meestal gedurende een maand) een regeling op met daarin de geldende maatregelen voor dat specifieke geval van vogelgriep. De maatregelen die in de regeling beschreven staan, gelden of in een straal van 3 km (beschermingszone) of in een straal van 10 km (bewakingszone) rondom het bedrijf waar het geval van vogelgriep geconstateerd is.

Behalve maatregelen voor een bezoek aan een inrichting waar vogels worden gehouden, ontsmettingsvoorzieningen en het vervoer van dieren en producten, zoals voer, eieren en mest, stond in die regeling ook altijd een artikel over het verbod op jacht en schadebestrijding. Hierdoor was het tijdens de looptijd van de regeling niet toegestaan om te jagen of schade door diersoorten te bestrijden, om verstoring en verplaatsing van watervogels en daarmee de verspreiding van vogelgriep te voorkomen.

De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft het verbod op faunabeheer echter heroverwogen en heeft besloten dat er met ingang van 8 februari 2023 bij nieuwe gevallen van vogelgriep niet meer standaard een verbod op faunabeheer ingesteld wordt. Dit betekent dat jacht en schadebestrijding bij een nieuw geval van vogelgriep in principe zonder beperkingen kan doorgaan, tenzij er voor die uitbraak van vogelgriep specifieke maatregelen voor faunabeheer in de regeling opgenomen zijn. Mochten er bij een uitbraak van vogelgriep in Friesland beperkingen opgelegd worden voor jacht en schadebestrijding, dan zullen wij hier op deze pagina over berichten.