Maatregelen damhert

Is schadebestrijding toegestaan?

Nee, in Fryslân is het niet toegestaan om damherten te verontrusten en te doden in het kader van schadebestrijding en/of populatiebeheer. Er is geen goedgekeurd faunabeheerplan dat dit mogelijk maakt.

FBE Fryslân acht populatiebeheer in twee gebieden noodzakelijk, om daarmee zowel een gezonde damhertpopulatie te behouden als de door damherten veroorzaakte schade en overlast beheersbaar te houden.

Damhertpopulatie in de omgeving van Oranjewoud/Katlijk

Op 23 juni 2022 heeft het bestuur van FBE Fryslân het Faunabeheerplan Damhert 2022-2026, na een aanpassing van het te beheren gebied, opnieuw vastgesteld. In het beheergebied, ruim 2600 ha in de omgeving van Oranjewoud-Katlijk, wordt beoogd om het aantal damherten te reduceren tot circa 80 dieren. Het verkleinen van de populatie komt de vitaliteit van de damhertpopulatie ten goede, brengt het risico op ernstige aanrijdingen terug tot een aanvaardbaar niveau en zorgt ervoor dat overige schade en overlast binnen de perken blijft. Op 27 juni 2022 is het faunabeheerplan Damhert ter goedkeuring aangeboden aan Gedeputeerde Staten van Provincie Fryslân en is er meteen een ontheffing aangevraagd om het beoogde beheer te kunnen realiseren. Vooralsnog is er door Provincie Fryslân geen goedkeuring voor het faunabeheerplan verleend en mag er in dit gebied geen schadebestrijding of afschot plaatsvinden.

Damhertpopulatie in het Lauwersmeergebied

De provincies Groningen en Fryslân hebben opdracht verstrekt aan de FBE’s van Groningen en Fryslân voor het opstellen van een gezamenlijk faunabeheerplan voor damhert in het Lauwersmeergebied. Dit faunabeheerplan is erop gericht toenemende schade aan het onderzoek en de onderzoeksfaciliteiten van de proefboerderij van Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw tegen te gaan en moet voorkomen dat zich hier grote aantallen damherten gaan vestigen, wat botst met de natuurdoelstellingen van het Natura 2000-gebied. Daarnaast dient het beoogde damhertbeheer te voorkomen dat landbouwschade en de kans op aanrijdingen in de toekomst sterk gaan toenemen. Het faunabeheerplan is op 14 december 2023 door FBE Groningen en op 21 december 2023 door FBE Fryslân vastgesteld, maar moet nog ter goedkeuring aan Gedeputeerde Staten van beide provincies worden aangeboden.

(Vraat)schade aan gewassen, bomen en beplanting

Preventieve maatregelen

Ter voorkoming of vermindering van (vraat)schade aan gewassen, (fruit)bomen en beplanting kunnen grondgebruikers preventieve maatregelen treffen. In de Faunaschade Preventiekit voor hertachtigen van BIJ12 worden preventieve maatregelen genoemd die afzonderlijk of gezamenlijk ingezet kunnen worden om damherten te weren en verjagen en daarmee schade en overlast te voorkomen of te beperken. Hierbij valt te denken aan:

• visuele middelen, zoals vlaggen en linten, flitslampen en -molens;
• akoestische middelen, zoals een knalapparaat of een vogelafweerpistool;
• afschermingsmiddelen, zoals: gaasrasters, spandraden, een elektrisch netwerk of het gebruik van boommanchetten.

Aanvraag tegemoetkoming

Als er ondanks preventieve maatregelen toch bedrijfsmatige schade van enige omvang door damherten optreedt, dan kunt u een tegemoetkoming in de schade aanvragen. Wilt u weten of een tegemoetkomingsaanvraag in uw geval loont en hoe u dit kunt regelen? Ga dan naar het stappenplan op de pagina Schadebestrijding.

Is afschot van damherten toegestaan?

Nee, in Fryslân is het niet toegestaan om damherten te verontrusten en te doden in het kader van schadebestrijding en/of populatiebeheer. Er is geen goedgekeurd faunabeheerplan dat dit mogelijk maakt. Afschot mga wel plaatsvinden in het kader van ondraaglijk lijden.

FBE Fryslân acht populatiebeheer in twee gebieden noodzakelijk, om daarmee zowel een gezonde damhertpopulatie te behouden als de door damherten veroorzaakte schade en overlast beheersbaar te houden.

Damhertpopulatie in de omgeving van Oranjewoud/Katlijk

Op 23 juni 2022 heeft het bestuur van FBE Fryslân het Faunabeheerplan Damhert 2022-2026, na een aanpassing van het te beheren gebied, opnieuw vastgesteld. In het beheergebied, ruim 2600 ha in de omgeving van Oranjewoud-Katlijk, wordt beoogd om het aantal damherten te reduceren tot circa 80 dieren. Het verkleinen van de populatie komt de vitaliteit van de damhertpopulatie ten goede, brengt het risico op ernstige aanrijdingen terug tot een aanvaardbaar niveau en zorgt ervoor dat overige schade en overlast binnen de perken blijft. Op 27 juni 2022 is het faunabeheerplan Damhert ter goedkeuring aangeboden aan Gedeputeerde Staten van Provincie Fryslân en is er meteen een ontheffing aangevraagd om het beoogde beheer te kunnen realiseren. Vooralsnog is er door Provincie Fryslân geen goedkeuring voor het faunabeheerplan verleend en mag er in dit gebied geen schadebestrijding of afschot plaatsvinden.

Damhertpopulatie in het Lauwersmeergebied

De provincies Groningen en Fryslân hebben opdracht verstrekt aan de FBE’s van Groningen en Fryslân voor het opstellen van een gezamenlijk faunabeheerplan voor damhert in het Lauwersmeergebied. Dit faunabeheerplan is erop gericht toenemende schade aan het onderzoek en de onderzoeksfaciliteiten van de proefboerderij van Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw tegen te gaan en moet voorkomen dat zich hier grote aantallen damherten gaan vestigen, wat botst met de natuurdoelstellingen van het Natura 2000-gebied. Daarnaast dient het beoogde damhertbeheer te voorkomen dat landbouwschade en de kans op aanrijdingen in de toekomst sterk gaan toenemen. Het faunabeheerplan is op 14 december 2023 door FBE Groningen en op 21 december 2023 door FBE Fryslân vastgesteld, maar moet nog ter goedkeuring aan Gedeputeerde Staten van beide provincies worden aangeboden.

Valwildregeling

Sinds 2018 is in Friesland een valwildregeling van kracht. In de valwildregeling wordt de planmatige aanpak voor de afhandeling en registratie van valwild in de provincie Fryslân beschreven. Er is ook een valwildcoördinator aangesteld die de valwildregeling coördineert, monitort en evalueert.